Kraj matrioszek to nie tylko sroga zima, kontrowersyjna polityka i wszechobecne kontrasty społeczne, ale też niezwykle różnorodna flora i fauna, historyczne miasta oraz pasjonująca kultura, wywodząca się z mieszanki mniejszości narodowych zamieszkujących państwo leżące na dwóch kontynentach.

 

Rosjanie, chociaż są bardzo otwartymi ludźmi, niechętnie mówią po angielsku. Jeśli planujemy podróż w te strony albo chcielibyśmy nawiązać współpracę z rosyjskimi kontrahentami, warto znać podstawy rosyjskiego, który wielu osobom jawi się jako nieprzydatny, a przede wszystkim trudny do opanowania na tle popularnych języków zachodnich. Sprawdźmy, ile prawdy zawiera ten stereotyp – czy język naszych wschodnich sąsiadów naprawdę jest trudny?

 

 

Cyrylica – obcy alfabet

Pierwszą, naturalną przeszkodą, którą napotykamy podczas nauki języka rosyjskiego, jest nieznany nam alfabet. Cyrylica składa się z 7 liter łacińskich, 9 liter greckich, 15 liter rosyjskich oraz znaku miękkiego i twardego. Polakom uczącym się rosyjskiego kłopot sprawia szczególnie odmienny sposób czytania tych samych liter. Przykładowo polskie „y” po rosyjsku wymawiane jest jako „u”, natomiast polskie „p” – jako „r”. Sporym utrudnieniem dla początkujących są również dość znaczne różnice w zapisie cyrylicy drukowanej oraz pisanej, dlatego warto uczyć się obydwu wariantów od samego początku. Konieczność zapamiętania tak wielu nowych informacji sprawia, że cyrylica może wydawać się przeszkodzą nie do przeskoczenia. Nic bardziej mylnego! Nauczenie się jej od podstaw zajmuje relatywnie mało czasu przy regularnej nauce. Nie jest tajemnicą, że codzienne praktykowanie języka obcego pozwala na utrwalenie jego reguł. Solidnie przyswojone zasady rosyjskiego alfabetu zostaną z nami na zawsze.

 

Rosyjska fonetyka, czyli problem z akcentem i intonacją

Kiedy już opanujemy rosyjski alfabet, czeka nas kolejna trudność w poprawnej wymowie: niepokorny wschodni akcent. W polszczyźnie akcent jest stały i zazwyczaj pada na przedostatnią sylabę, a sama intonacja nie ma większego znaczenia w zrozumieniu komunikatu. W języku rosyjskim akcent jest ruchomy i zmienia się w zależności od osoby, przypadku czy liczby. Samogłoski pod akcentem artykułuje się dłużej i wyraźniej. Problematyczną kwestią na początku wydaje się szczególnie tzw. akanie, czyli wymowa nieakcentowanego „o” jako samogłoski zbliżonej do „a”, np.: молоко (mleko, czyt. malako). Niestety nie ma jednej reguły gramatycznej na umiejscowienie akcentu w słowach, dlatego istotne jest, aby już od początku nauki zwracać uwagę na poprawne akcentowanie. Warto wspomnieć również o intonacji wypowiadanych zdań. Nie bez przyczyny rosyjski jest nazywany językiem melodyjnym – jego użytkownicy używają różnych intonacji do przekazania odmiennie nacechowanych komunikatów.

 

Gramatyka – pomost między rosyjskim a polskim

Wspólna grupa językowa polszczyzny i ruszczyzny sprawia, że jeden z trudniejszych aspektów nauki rosyjskiego – gramatyka – nie stanowi dużej przeszkody dla Polaków. W rosyjskim występuje 6 przypadków (brak wołacza), 3 czasy (przeszły, teraźniejszy, przyszły) oraz 3 tryby (oznajmujący, przypuszczający, rozkazujący). Posiada również taką samą liczbę zaimków osobowych (6). Podobieństwo zasad gramatycznych znacznie ułatwia naukę języka rosyjskiego, szczególnie na samym początku. Na tym polu Polacy i pozostali Słowianie mają więc zdecydowaną przewagę nad uczniami z Europy Zachodniej.

 

 

Czy język rosyjski rzeczywiście jest trudny?

Na początku nauki każdy język wydaje się trudny, jeśli pozwolimy zasypać się nadmiarem informacji. Rosyjski funduje polskim uczniom przeszkody w postaci nieznanego alfabetu i ciężkiego do opanowania akcentu, ale z kolei zbliżone zasady gramatyczne stanowią dla nas spore ułatwienie. Na pytanie o trudność nie da się zatem odpowiedzieć jednoznacznie. Podobnie jak w przypadku każdego innego języka obcego, nauka rosyjskiego wymaga systematyczności i zaangażowania – wtedy rezultaty przyjdą szybko, a pogłębianie zdobytej wiedzy stanie się satysfakcjonujące. Komunikatywny rosyjski przyda się nam, jeśli mamy w planach podróże do Rosji i pozostałych krajów byłego ZSRR lub kontakty biznesowe z działającymi tam przedsiębiorstwami, natomiast osoby uczące się języka do celów prywatnych z pewnością docenią możliwość bezpośredniego obcowania z rosyjską kulturą.