Baza wiedzy

Znaczenie terminu „korekta” w odniesieniu do pracy z tekstem może mieć  różne odcienie. Używane niekiedy dla określenia różnych czynności należących tradycyjnie do kompetencji redaktora czy adiustatora jako bardziej intuicyjne, może budzić pewne wątpliwości.   Na temat zadań wchodzących w zakres pracy korektora pisaliśmy w artykule Czym jest korekta tekstu?. Zasadniczo mowa tu o sprawdzeniu i poprawie błędów ortograficznych, literowych, gramatycznych, frazeologicznych, interpunkcyjnych, bez wgłębiania się w warstwę merytoryczną i stylistyczną tekstu. Konkretne wymagania mogą jednak zależeć od poszczególnych firm i instytucji, stąd warto, by korektor dopytywał o wytyczne i wymagania na początku współpracy. Praca w wydawnictwie Praca korektora w wydawnictwie wygląda nieco inaczej niż w biurze tłumaczeń. W ręce korektora trafia złożony tekst, w którym mają zostać wprowadzone ostateczne poprawki przed publikacją. Jeśli jest to wydruk, poprawki oznacza się na kolorowo w tekście i na marginesie, za pomocą znaków korektorskich wskazując rodzaj wymaganej zmiany. Praca zdalna wiąże się najczęściej z tym, że korektor ma do dyspozycji tekst w wersji cyfrowej i wprowadza poprawki w trybie śledzenia zmian, za pomocą komentarzy lub w inny sposób, w zależności od rodzaju pliku i możliwości programu do edycji. Korektor ma za zadanie sprawdzić, czy w tekście po składzie zostały uwzględnione wszelkie wcześniejsze poprawki i zmiany redaktora, autora i ewentualnie innych osób, oraz czy tekst jest zgodny z założeniami redakcyjnymi. Poprawia błędy dzielenia wyrazów i techniczne błędy składu. Sprawdza również numerację rysunków, tabel, przypisów, opisy bibliograficzne, spójność zapisu skrótów, symboli, liczb, odwołań. Praca w biurze tłumaczeń W przypadku tłumaczeń dużo zależy od rodzaju tekstu, z jakim mamy do czynienia. Czasem korygowane tłumaczenie to przyszła książka, która następnie trafi do dalszej obróbki do wydawnictwa, wymaga zatem nie tylko znajomości języka źródłowego i docelowego, ale też pracy raczej redaktorskiej i dogłębnego wczytania się w tekst. Często konieczna jest konsultacja z tłumaczem, by do wydawnictwa trafił tekst niebudzący wątpliwości i jak najlepiej dopracowany językowo. Innym razem praca, jaką wykonuje korektor polskiego, angielskiego czy też innego języka, będzie polegała głównie na weryfikacji spójności terminologii (tłumaczenie techniczne, tłumaczenie dokumentów) czy zgodności…

Ze względu na wielką siłę oddziaływania chrześcijaństwa tłumaczenia Biblii zawsze zajmowały uprzywilejowaną pozycję w dziejach przekładu.   Istotne dla rozwoju religii i kształtowania wyobraźni religijnej, odgrywały i odgrywają również rolę kulturotwórczą, dostarczając modelu nie tylko dla sposobu wyrażania się duszpasterzy, ale też dla mówienia i myślenia o duchowości i moralności w ogóle. Przekłady Pisma Świętego były (i są nadal) wielkimi przedsięwzięciami, wymagającymi znajomości dawnych języków oraz, co równie istotne, realiów i sposobu postrzegania świata w czasach powstawania Biblii. Przekłady średniowieczne Wersją Pisma Świętego, która dotarła do Polski wraz z chrześcijaństwem, była Wulgata, czyli łacińskie tłumaczenie Biblii dokonane przez Świętego Hieronima na przełomie IV i V wieku. Najstarsze zachowane polskie tłumaczenia Pisma Świętego z łaciny pochodzą z XIV i XV wieku: to Psałterz floriański oraz Psałterz puławski, czyli pierwsze przekłady psalmów. XV-wieczne fragmenty Biblii zachowały się także w modlitewnikach i kazaniach. Najpełniejszym średniowiecznym tekstem biblijnym, który przetrwał do dziś, jest jednak Biblia królowej Zofii, czwartej żony Władysława Jagiełły (Biblia szaroszpatacka). Tak po raz pierwszy ukazuje się w języku polskim cały Stary Testament. Złoty wiek tłumaczeń biblijnych W XV i XVI pojawiają się kolejne przekłady, drukowane w pierwszych polskich drukarniach. Czytelnik polski otrzymuje również katolickie tłumaczenie Nowego Testamentu jako część pierwszej kompletnej wersji polskiej ksiąg biblijnych, tzw. Biblii Leopolity (1561). Wraz z reformacją pojawiają się liczne przekłady protestanckie: Mikołaj Rej wydaje tłumaczenie Psałterza Dawidowego, Stanisław Murzynowski i Jan z Sącza tłumaczą Nowy Testament, kalwini publikują Biblię brzeską (1563), a arianie – Biblię nieświeską (1572). Przekładami obowiązującymi w następnych stuleciach staną się jednak publikacje późniejsze o kilkadziesiąt lat: dla katolików bazą będzie Biblia Wujka (tłumaczenie biblijnych ksiąg dokonane przez jezuitę Jakuba Wujka, wydane w 1599), zaś dla protestantów – Biblia gdańska (1632). Współczesne tłumaczenia Biblii W kolejnych wiekach podejmowano próby uwspółcześnienia przekładu Wujka, jednak to w ostatnim stuleciu pojawiły się najbardziej wartościowe tłumaczenia ksiąg biblijnych, zwłaszcza te z języków oryginalnych. Całościowego przekładu Biblii dokonano w latach 60., z okazji tysiąclecia chrztu Polski. Biblia Tysiąclecia, tłumaczona pod kierunkiem tynieckich benedyktynów, stała się oficjalną wersją…