Baza wiedzy

Osoby pracujące z językiem z pewnością zetknęły się, lub zetkną się w przyszłości, z pojęciem korpusu jako zbioru tekstów. Słownik języka polskiego PWN pod dziewiątym, ostatnim punktem wyjaśniającym znaczenie słowa korpus, podaje definicję:  «teksty, dane itp. zgromadzone ze względu na swą reprezentatywność, stanowiące podstawę do analizy naukowej». Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu, ze szczególnym uwzględnieniem korpusu języka polskiego.   Zadanie korpusu ogólnego to odzwierciedlenie codziennego użycia języka przez jego przeciętnego użytkownika, dlatego bardzo ważne jest, by taki zbiór był odpowiednio zrównoważony.  Źródłem przykładów będą fragmenty książek, czasopism, portali internetowych poświęconych różnym dziedzinom wiedzy, czasem transkrypcje rozmów, fragmenty czatów. Aby korpus uznać za reprezentatywny dla danej grupy użytkowników czy dla konkretnego okresu, należy stworzyć go zgodnie z wcześniej ustalonymi założeniami – można przeprowadzić dobór próbek z wzięciem pod uwagę konkretnych lat, ze względu na płeć, wiek czy pochodzenie użytkowników, w zależności od potrzeb badawczych.     Komu potrzebny jest korpus? Korpusy tekstów to autentyczny materiał językowy, dzięki któremu można bliżej przyjrzeć się, w jakich formach funkcjonuje słowo pisane. Pozwala to na wyodrębnienie typowych użyć słów i konstrukcji, badanie ich znaczenia i funkcji, zaobserwowanie ewolucji języka. Korpusy są niezbędne do prowadzenia badań językoznawczych, tworzenia i aktualizowania słowników, opracowywania podręczników języków obcych. Stanowią cenne źródło wiedzy nie tylko dla językoznawców, ale też, między innymi, dla historyków, literaturo- i kulturoznawców, bibliotekarzy. Wykorzystują je również informatycy, np. do tworzenia translatorów komputerowych czy innych programów wspomagających pracę z językiem – narzędzi bezcennych w pracy tłumacza. Korpusy języka polskiego Wśród najważniejszych zbiorów tekstów z zakresu użycia języka polskiego należy wymienić dwa: Narodowy Korpus Języka Polskiego oraz Korpus Języka Polskiego PWN. Ten ostatni pełni bardzo praktyczną funkcję: stanowi wsparcie dla specjalistów z Poradni Językowej PWN w rozwiązywaniu problemów Polaków z ich mową ojczystą, opisywaniu znaczenia słów i konstrukcji. Ponadto pojedyncze zdania z próbek zgromadzonych  w korpusie podawane są jako przykłady ilustrujące znaczenia poszukiwanych słów. Narodowy Korpus Języka Polskiego „Internetowy skarbiec polszczyzny” – tak nazywają go twórcy projektu. W ciągu kilku lat zbudowali korpus wielkości  ponad półtora miliarda słów,…

Wybór ścieżki zawodowej jest jednym z najtrudniejszych dylematów, przed którymi stają młodzi ludzie u progu dorosłości.   Czy zdolności językowe to wszystko, czego potrzebują przyszli adepci sztuki tłumaczeniowej? Czy doskonała znajomość języków obcych wystarczy, by sprawdzić się w najtrudniejszych wyzwaniach związanych z przekładem – i jakie cechy powinien posiadać dobry tłumacz? Języki obce to nie wszystko – poznaj swój język ojczysty! Podstawowym kryterium jest doskonała znajomość języka – ale nie tylko obcego. Wbrew pozorom, język ojczysty tłumacza również musi być doskonale opanowany, a nie jest to wcale aż tak oczywiste. To dlatego podczas zgłębiania tajników filologii obcych warto przypominać sobie zasady dotyczące języka ojczystego. W tym przypadku sprawdza się jedno – systematyczna praca, przekładająca się na zdolność swobodnego wyrażania swoich myśli za pomocą języków obcych. Choć można byłoby się spodziewać, że osoba spełniająca te warunki jest już na najlepszej drodze do osiągnięcia sukcesu w dziedzinie translatoryki, jest jeszcze wiele obszarów, które są kluczowe dla dobrego tłumacza. Tłumaczenie pisemne – praca dla perfekcjonisty i nauka przez całe życie Zupełnie inny zestaw cech wpłynie korzystnie na rozwój tłumacza zajmującego się głównie przekładami pisemnymi, a innych na rozwój osoby realizującej tłumaczenia ustne. Wykonywanie tych pierwszych jest domeną perfekcjonistów; dzięki możliwości długotrwałego skoncentrowania się na powierzonym im zadaniu, nanoszeniu licznych poprawek oraz spoglądaniu na dany fragment tekstu z różnych perspektyw tłumacze pisemni mogą dążyć do przygotowania idealnego tekstu. Charakteryzuje ich też duża rzetelność, co można łatwo zauważyć, oceniając spójność tekstu na poziomie leksykalnym. Sporadycznie jednak przekładane teksty są związane z językiem potocznym. Tutaj niezbędne okazują się dodatkowe umiejętności oraz wykształcenie – lub chociaż chęć do poszerzania własnych horyzontów. Tłumacze powinni posiadać rozległą wiedzę ogólną oraz dogłębną wiedzę o kulturze języka – zarówno tekstu źródłowego, jak i docelowego. Tylko w ten sposób mogą oni zagwarantować, że przekładana treść zostanie prawidłowo odebrana przez czytelników z drugiego końca świata. Tłumacze literaccy z kolei winni wykazywać się kreatywnością – chociaż powinni też znać jej granice. Tłumaczenia ustne – dreszcz emocji, adrenalina i aktorskie zdolności Inne cechy sprawią natomiast,…