Baza wiedzy

Podobnie jak dla przeciętnego mieszkańca Europy Zachodniej język polski niewiele różni się od języka rosyjskiego, tak w świadomości przeciętnego Polaka nie istnieją konkretne różnice między językiem białoruskim, ukraińskim a rosyjskim i trudno byłoby nam też określić, czym Białorusini i Ukraińcy różnią się od Rosjan.   Osoby zainteresowane językiem ukraińskim odsyłamy do cieszącego się dużą popularnością artykułu „Czym się różni język rosyjski od ukraińskiego?”. Dziś przyjrzymy się językowi bardziej niedostępnego wschodniego sąsiada Polski. Mimo że Białorusini w Polsce są obecni w wielu większych miastach, większość z nich posługuje się raczej rosyjskim niż białoruskim, a wielu tak dobrze mówi po polsku, że trudno rozpoznać w nich obcokrajowców – dlatego wiedza na temat tego języka zazwyczaj kończy się na tym, że białoruski jest podobny do rosyjskiego oraz jest jednym z dwóch języków urzędowych na Białorusi.   Krótka historia języka białoruskiego Język białoruski jest językiem narodowym Białorusinów – posługuje się nim około ośmiu milionów osób mieszkających na terenie Białorusi, Rosji, Litwy, Łotwy i Ukrainy. Białorusini, podobnie jak Rosjanie i Ukraińcy, wywodzą się z narodu staroruskiego – analogicznie, język, z którego wywodzą się rosyjski, ukraiński i białoruski, to wspólny dla tych społeczności język staroruski.   Wyodrębnianie się języka białoruskiego rozpoczęło się około XIII–XIV wieku, kiedy to nastąpiła integracja terytorialna sprzyjająca kształtowaniu się i rozwojowi narodu białoruskiego w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego. Język białoruski stał się jednym z jego oficjalnych języków – sporządzano w nim większość aktów prawnych, a wielu przedstawicieli szlachty feudalnej – prawosławnej i katolickiej – używało go jako języka potocznego. Najbardziej charakterystyczne cechy fonetyczne języka białoruskiego są widoczne już w źródłach z XIII–XIV wieku.   Do najważniejszych zabytków piśmiennictwa starobiałoruskiego należą: Statuty Litewskie – zbiór praw Wielkiego Księstwa Litewskiego, kroniki Abrahamki i Bychowca (od imion ich autorów) oraz tłumaczenia dzieł „Powieść o trzech królach” i „Powieść o Tristanie”. W 1517 r. w Pradze pierwszy białoruski drukarz, doktor medycyny Uniwersytetu Padewskiego Franciszek Skaryna z Połocka, wydał pierwszą białoruską drukowaną książkę „Psałterz”, nieco później w Wilnie „Małą książeczkę podróżniczą”, a w marcu 1525 r. książkę…

W dobie gotowych rozwiązań, gdy większość z nas nastawionych jest wyłącznie na spektakularny efekt, niewiele czasu poświęcamy wszystkim procesom stojącym za udaną realizacją zamówienia. I choć mogłoby się wydawać, że tłumaczenia to dyscyplina dla indywidualistów, bliższe spojrzenie na długą drogę do sukcesu szybko rozwiewa wszelkie złudzenia. Czy zatem między klientem a dobrym tłumaczeniem naprawdę stoi tylko jedna osoba – czyli tłumacz?   Moment przesłania zapytania przez klienta zapoczątkowuje cały proces, w którym uczestniczy od kilku do nawet kilkunastu osób. Tłumaczenie tylko z pozoru ma niewiele wspólnego ze sportem zespołowym; ostateczny sukces jest zwykle wypadkową harmonijnego działania językoznawców, koordynatorów i konsultantów. Nad sprawnym przebiegiem całego procesu czuwa koordynator projektu, który przekazuje także bezcenne wskazówki klienta pozostałym współpracownikom. Do obowiązków koordynatora należy między innymi wycena tekstu i określenie czasu realizacji danego zamówienia, a także stały kontakt z osobą zamawiającą usługę. Z chwilą zaakceptowania ceny oraz proponowanego terminu ukończenia pracy zadanie zostaje przekazane w ręce project managerów. Kto zajmuje się tłumaczeniem? Kolejnym etapem jest dobranie zespołu specjalistów, którzy najlepiej poradzą sobie z danym tekstem; to zadanie dla project managerów, doskonale znających mocne strony swoich językoznawców. Dzięki temu teksty o tematyce medycznej wędrują do biegłych w określonej specjalizacji tłumaczy, a złożone umowy przekazywane są tym specjalistom, którym poruszanie się po meandrach prawniczych zawiłości nie przysparza żadnego problemu. W zależności od zakresu usług wybranych przez klienta gotowe tłumaczenie może albo powrócić do koordynatora projektu, który prześle je klientowi, albo jest przekazywane do korekty i redakcji. Dodatkowe usługi językowe Na tym etapie korektorzy eliminują literówki oraz ewentualne błędy językowe – w końcu wszyscy jesteśmy ludźmi i zdarza nam się popełniać błędy, a w pracy nad tekstem druga para oczu jest nieoceniona. Redaktorzy natomiast oferują o wiele bardziej kompleksowe spojrzenie na tekst, mające na celu poprawki w zakresie merytorycznym oraz stylistycznym. To dzięki pracy redaktora przygotowane teksty idealnie spełniają swoją funkcję wśród docelowych odbiorców – na tym etapie do pracy często włączają się native speakerzy danego języka, zwłaszcza gdy w grę wchodzą teksty marketingowe lub treści na…