To dylemat, przed którym prędzej czy później staje większość osób pracujących z językiem obcym. Choć na linii polski-angielski problem niekompatybilnej klawiatury jest znikomy, jeśli zechcemy pisać po czesku czy ukraińsku, zaczynają się schody.
Na szczęście tę przeszkodę możemy pokonać na wiele sposobów. Umiejętne korzystanie z dostępnych technologii pozwala na sprawne przełączanie się między dowolną liczbą różnych języków, a nawet systemów pisma. W przypadku większości popularnych języków obcych wystarczy nauczyć się, jak przełączyć język klawiatury, a cała reszta pozostaje kwestią wprawy.
Klawiatura klawiaturze nierówna
W zależności od kraju i języka możemy trafić na rozmaite rodzaje klawiatur. Podstawowym układem klawiszy jest QWERTY, znany w Polsce jako klawiatura programisty. Nieco różni się od niego układ QWERTZ, powszechny np. w krajach niemieckojęzycznych i w Czechach, w którym litery y i z są zamienione miejscami. Na większości klawiatur europejskich po prawej stronie znajdziemy znaki diakrytyzowane typowe dla danego języka, np. literę ñ w hiszpańskim czy litery ö, ä i å w szwedzkim. Godna wzmianki jest klawiatura francuska AZERTY, w której szyk liter znacząco różni się od tego znanego w Polsce, co ma usprawnić pisanie po francusku. Niepowtarzalną cechą każdego rodzaju klawiatury jest rozmieszczenie znaków interpunkcyjnych uzależnione od tego, które z nich są używane w danym języku, np. różne rodzaje cudzysłowów. Jeszcze inne drobne różnice w funkcjach poszczególnych klawiszy znajdziemy, gdy porównamy ze sobą klawiatury w systemach operacyjnych Windows i macOS.
Jak zmienić język klawiatury na laptopie lub komputerze stacjonarnym?
Zlokalizowanie i modyfikacja ustawień języka klawiatury to prosty, intuicyjny proces. W systemie Windows znajdziemy je w prawym dolnym rogu na pasku zadań. Po kliknięciu na skrót nazwy języka rozwinie się lista zainstalowanych języków wprowadzania tekstu, na której dostępne są także ustawienia preferencji języka. Możemy zainstalować dowolną liczbę języków klawiatury i przełączać się między nimi za pomocą skrótu Shift + lewy Alt lub Windows + spacja.
Czy do polskiej klawiatury można dodać inny alfabet?
Gdy chcemy pisać w języku opartym na innym alfabecie niż łaciński, np. po rosyjsku, sprawa lekko się komplikuje. Tutaj już nie wystarczy wiedza, jak dodać język rosyjski do klawiatury naszego komputera, i umiejętność sprawnego przełączania między używanymi językami – chyba że mamy doskonale opanowaną sztukę pisania bez patrzenia na klawiaturę (co jest dość powszechne wśród użytkowników języków wschodniosłowiańskich mieszkających w Polsce). W przeciwnym wypadku mamy do dyspozycji specjalne klawiatury dwujęzyczne, w których każdy klawisz jest oznakowany podwójnie: literą w alfabecie łacińskim i w cyrylicy. Możemy znaleźć podobne klawiatury umożliwiające pisanie w językach opartych na alfabecie, w którym liczba znaków jest zbliżona do tej w łacińskim, np. greckiego lub gruzińskiego. Znacznie prostszym rozwiązaniem, które nie wymaga zakupu specjalnej klawiatury, jest skorzystanie z klawiatur online lub serwisów wykorzystujących transliterację, gdzie wystarczy poprawnie zapisać daną frazę alfabetem łacińskim, a zostanie przekonwertowana na zapis cyrylicą.
Jak okiełznać inne systemy zapisu?
Nieco bardziej problematyczne są języki o tak dużej liczbie znaków, że zmieszczenie ich wszystkich na tradycyjnej klawiaturze byłoby fizycznie niemożliwe. Użytkownicy odmian chińskiego mają do wyboru kilka opcji. Przede wszystkim istnieją specjalne klawiatury z chińskimi znakami, lecz ich rozmiary i specyfika chińskiego zapisu sprawiają, że takie urządzenia są wyjątkowo nieporęczne. Popularnym systemem jest jednak pisanie po chińsku na klawiaturze łacińskiej przy wykorzystaniu pinyin, czyli fonetycznego zapisu słów chińskich w alfabecie łacińskim. Oprogramowanie wykrywa znaczenie zapisanego słowa i generuje podpowiedzi znaków, a użytkownikowi pozostaje wybór właściwego. Jeszcze inną opcją, dostępną dla użytkowników nieznających zapisu pinyin, jest ręczne nakreślenie znaku, który system konwertuje następnie na znak drukowany.
A jeśli piszemy w języku obcym sporadycznie?
Jeśli piszemy w języku opartym na alfabecie łacińskim, w wersji „dla leniwych” możemy wykorzystać autokorektę, która wychwyci błąd zapisu w danym słowie i doda potrzebne litery lub znaki diakrytyczne. Ten system bywa jednak zawodny, więc odradzamy poleganie na nim w stu procentach. W przypadku sporadycznej potrzeby zapisania słowa lub krótkiego komunikatu wymagającego użycia obcych znaków możemy zastosować lifehack w postaci skopiowania brakujących znaków z dowolnej treści znalezionej w Internecie lub w dokumencie obcojęzycznym – najlepiej ze słownika lub innego zaufanego źródła. Będzie to z pewnością szybsze rozwiązanie niż instalowanie obcej klawiatury i wyszukiwanie na niej potrzebnego symbolu. Jeszcze inną opcją jest zastosowanie wspomnianej już klawiatury online, zwanej inaczej klawiaturą ekranową lub wirtualną. Narzędzia tego rodzaju są darmowe i powszechnie dostępne dla sporej grupy języków.
Polski międzynarodowy – wytrych dla tłumacza
Przydatnym narzędziem, które umożliwia pisanie na polskiej klawiaturze w wielu językach obcych, jest system „polski międzynarodowy”. Po zainstalowaniu tego układu i opanowaniu podstaw jego użytkowania możemy umieszczać w redagowanym tekście dowolne znaki specjalne bez przełączania układu klawiatury ani sięgania po inne rozwiązania. Z tego względu z układu „polski międzynarodowy” korzystają nie tylko tłumacze i lingwiści, ale także dziennikarze i matematycy, ponieważ oprócz znaków diakrytyzowanych umożliwia on także umieszczanie w tekście wielu symboli matematycznych i innych znaków specjalnych.
Każdy język to struktura o niepowtarzalnym charakterze, która żyje własnym życiem i rządzi się swoimi prawami. Widać to nawet w tak niepozornych elementach codzienności jak klawiatura komputerowa. Przed podjęciem pracy w firmie zagranicznej lub przeprowadzką do innego kraju zdecydowanie warto być przygotowanym na minirewolucję także w tym obszarze komunikacji!
