23.08.2022
Znaki interpunkcyjne to temat rzeka, który najczęściej przepływa obok nieświadomych użytkowników języka. Choć w codziennej komunikacji nie zastanawiamy się nad regułami warunkującymi ich zastosowanie, warto je znać niezależnie od tego, czy pracujemy z tekstami, czy po prostu zależy nam na poprawnej pisowni. W przypadku bohaterów dzisiejszego wpisu – myślnika, półpauzy i dywizu – sprawę nieco komplikuje fakt, że zasady ich użycia nieco różnią się się w zależności od języka, podobnie jak w przypadku cudzysłowu (zobacz tutaj). Zatrzymajmy się jednak na polszczyźnie, bo nawet tutaj znajdziemy całkiem sporo zasad i wyjątków od nich. Czym różnią się poszczególne kreski i w jaki sposób należy je stosować? Myślnik – zapewnia przestrzeń do namysłu Myślnik (—), inaczej pauza, to najdłuższy z omawianych dziś znaków. Używamy go do oznaczenia zawieszenia głosu lub przerwy w wypowiedzi, np. Znalazłem nową pasję — kajakarstwo górskie, a także przed wyrażeniem uogólniającym treść wyszczególnioną w poprzednim członie zdania, np. Stosy książek, sprzęt do ćwiczeń i armia roślin doniczkowych — to wszystko mieściło się w niedużym pokoiku. Pauzy stosuje się również do zaznaczenia początków wypowiedzi w dialogu oraz przy wyliczeniach. Kolejne zastosowanie tego znaku to wyodrębnianie wtrąceń w zdaniu, np. Ten wyjazd — jak stwierdziłam po powrocie — był beznadziejnym pomysłem. Warto pamiętać, że pisownia polska zakłada użycie spacji po obu stronach myślnika. Półpauza – kreska uniwersalna Jak sama nazwa wskazuje, półpauza to znak interpunkcyjny nieco krótszy niż myślnik (–). Służy do określania przedziałów liczbowych, np. w godzinach 14–16, str. 56–63 (dość powszechnym błędem popełnianym przez Polaków jest otaczanie półpauzy pełniącej tę funkcję spacjami). Co istotne, myślnik jest coraz częściej zastępowany półpauzą, co można zauważyć również w tym artykule. Jest to podyktowane względami estetycznymi – tak długi znak typograficzny jak myślnik zajmuje zbyt dużo miejsca w tekście. Pamiętajmy, że półpauzę pełniącą funkcję myślnika należy otoczyć spacjami. Dywiz – ten, który łączy Dywiz, inaczej łącznik (-), jest najkrótszym znakiem ze wszystkich trzech. W przeciwieństwie do swoich większych krewniaków nie występuje między dwoma wyrazami, a jest znakiem międzywyrazowym, co…