W życiu każdego miłośnika książek prędzej czy później nadchodzi kryzys, czyli niemożność czytania tyle, ile by się chciało. Powody bywają rozmaite: absorbująca praca, rodzina, obowiązki domowe, czy po prostu mniejsze zasoby energii na ulubione zajęcia. A gdyby tak zamienić czytanie na słuchanie?
Na wyciągnięcie ręki mamy rozwiązanie, które pozwoli nam przyswajać zarówno klasyki literatury, jak i najnowsze pozycje, w przekładzie lub w oryginale. Co więcej, zaoszczędzi nasz wzrok i czas wolny, a nawet pozwoli przekształcić codzienne dojazdy do pracy w pożyteczne zajęcie. Mowa oczywiście o audiobookach – formie przyswajania literatury, która całkiem skutecznie walczy ze spadkiem czytelnictwa na świecie.
Audiobooki – co to jest?
Audiobook, inaczej książka mówiona lub książka do słuchania, to nagranie zawierające treść danej książki. Pozwala nam zaznać przyjemności lektury bez konieczności czytania – zamiast tego po prostu słuchamy nagrania. W takiej formie możemy przesłuchać całkiem sporo dostępnych na rynku książek, od opowiadań dla dzieci, poprzez literaturę piękną i literaturę faktu, do książek popularnonaukowych, rozmaitych przewodników i poradników rozwojowych. Audiobook ma tę przewagę nad tradycyjną książką, że pozwala nam zająć się czymś podczas słuchania, może więc towarzyszyć nam w obowiązkach domowych lub podczas spaceru. To także doskonały sposób na nudną podróż autobusem, a dla kierowców – skuteczny oręż w walce z sennością na długich trasach.
Audiobook a słuchowisko
W najprostszej wersji audiobooka jeden lektor czyta kwestie narratora i postaci. Na rynku książek mówionych możemy również znaleźć tzw. słuchowiska, w których występuje kilku lektorów, a każdy z nich użycza głosu jednej postaci. Zdarza się, że takie nagrania powstają z udziałem znanych aktorów o charakterystycznych, rozpoznawalnych głosach. Słuchowiska z reguły zawierają także efekty dźwiękowe oraz podkład muzyczny, dzięki czemu silnie oddziałują na wyobraźnię i pozwalają odbiorcy zanurzyć się w świat wykreowany przez pisarza. Co ciekawe, słuchowisko ma bardziej obszerną historię niż audiobook – powieści w odcinkach czytane przez wybitnych lektorów i aktorów od wielu lat są emitowane w radiu i cieszą się popularnością również dziś.
Gdzie słuchać audiobooków?
Mamy obecnie do dyspozycji tak wiele możliwości słuchania książek, że każdy bez problemu znajdzie opcję dla siebie. Osoby z pokoleń, dla których internet i aplikacje mobilne stanowią terra incognita, mogą zakupić audiobooki na płycie CD lub zamówić je w bibliotece. W dobie cyfryzacji najprostszym i najszybszym rozwiązaniem jest jednak pobranie książki w formie pliku dźwiękowego. A skąd pobierać audiobooki? Wiele wydawnictw oprócz książek i ebooków ma w ofercie także audiobooki, przeważnie w nieco niższej cenie niż egzemplarz papierowy. Jeśli marzy nam się większa elastyczność w doborze lektur, warto zainteresować się serwisami takimi jak Storytel, Audioteka, Legimi czy BookBeat i wybrać pakiet lub abonament, który będzie dla nas najbardziej korzystny. Jeszcze bardziej przydatnym narzędziem jest aplikacja do słuchania audiobooków – większość serwisów z książkami do słuchania posiada również taką opcję.
W dobie szybko rosnących cen książek przydatna może okazać się wiedza, gdzie pobrać audiobooki za darmo. Takie możliwości oferuje np. portal Wolne Lektury, gdzie za darmo lub za dobrowolną darowiznę możemy pobierać lektury szkolne oraz klasyki światowej literatury w postaci plików audio (więcej informacji o tym, jak czytać tanio, znajdziesz tutaj). Niektóre książki w wersji mówionej znajdziemy też w portalu YouTube, a wspomniane powyżej serwisy z audiobookami przeważnie posiadają opcję darmowego okresu próbnego, dzięki której możemy sprawdzić, czy taka forma przyswajania literatury nam odpowiada.
Nagrywanie audiobooków – praca nie dla każdego
Na zagadnienie audiobooków można spojrzeć również od innej strony – ogromny rozwój tej formy w ostatnich latach otworzył nowe możliwości przed osobami, które zawodowo zajmują się pracą z głosem i obróbką dźwięku. Do rozpoczęcia pracy jako lektor audiobooków nie jest wymagane wykształcenie kierunkowe. Często jednak decydują się na to osoby po szkołach aktorskich i wokalnych, ponieważ posiadają już odpowiednie przygotowanie warsztatowe. Lektor musi mieć przyjemną barwę głosu, nieskazitelną wymowę i dykcję, powinien także potrafić wczuć się w rolę – umiejętności aktorskie są tutaj kluczowe. Aby osiągnąć taki poziom, należy przeznaczyć wiele godzin na ćwiczenia emisji głosu, nie wspominając o dysponowaniu specjalistycznym sprzętem. Z tego względu nagrywanie audiobooków to raczej domena doświadczonych profesjonalistów, a nie początkujących lektorów.
Stworzenie książki mówionej to nie tak proste przedsięwzięcie, jak mogłoby się wydawać: poza lektorem w procesie bierze udział także reżyser i realizator dźwięku. Jest jeszcze inna, kluczowa kwestia, o której należy pamiętać, mając w planach nagrywanie audiobooków. Prawa autorskie obowiązują również w tym przypadku i przysługują wielu osobom, od autora książki, poprzez lektora, do twórców muzyki i efektów dźwiękowych. Stworzenie książki mówionej to złożone przedsięwzięcie i najlepiej powierzyć je profesjonalnej firmie, która zajmie się projektem od A do Z.
