Baza wiedzy

Wybór ścieżki zawodowej to zawsze trudna decyzja, a ostateczny wybór jest wypadkową uzdolnień, predyspozycji i pracy włożonej w doskonalenie umiejętności. W przypadku niektórych zawodów można wyodrębnić kolejne etapy kształcenia i zdobywania praktyki, przy niektórych ścieżki do sukcesu są bardziej kręte. A co trzeba zrobić, żeby zostać tłumaczem?   W tym artykule przyjrzymy się bliżej zagadnieniom związanym z wykształceniem, nabywaniem doświadczenia i poszukiwaniem pracy w roli tłumacza. Odkryjemy zalety i wady pracy freelancera oraz sprawdzimy, jak znaleźć swoją specjalizację. Gdzie powinniśmy zacząć?   Jakie studia trzeba skończyć, żeby zostać tłumaczem? Naturalną odpowiedzią wydają się studia filologiczne. Niewątpliwie tak jest – filologia pozwala zdobyć rozległą wiedzę nie tylko o języku, jego historii oraz mechanizmach działania, ale także poznać szeroki kontekst kulturowy, polityczny i socjologiczny. Dzięki temu komponentowi możemy być pewni, że nie zaskoczą nas żadne nawiązania do lokalnych zjawisk. Czy dyplom potwierdzający ukończenie studiów językowych jest jednak niezbędny, by podjąć pracę tłumacza?   Nie, czego doskonałym odzwierciedleniem są wymagania dla kandydatów na urząd tłumacza przysięgłego. Potrzebne jest co prawda wyższe wykształcenie, ale nie musi być związane z językami obcymi. W przypadku tłumaczeń dodatkowe studia są za to ogromną wartością dodaną: pozwalają łatwiej znaleźć swoją niszę i wyspecjalizować się w określonym rodzaju przekładu.   Dodajmy jednak, że studia filologiczne pozwalają na znacznie bardziej świadome używanie języka, a co za tym idzie – przygotowanie tekstu, który będzie bardziej przyjazny dla odbiorcy.   Specjalizacja – jak odkryć swoje mocne strony w tłumaczeniach? Najlepiej przez praktykę! Warto przygotować kilka próbnych tłumaczeń, wybierając teksty o zróżnicowanej tematyce. Co sprawdzi się najlepiej? Opublikowane w Internecie zredagowane dokumenty o charakterze prawnym, artykuł o tematyce medycznej, tekst techniczny, fragment literatury pięknej i tekst marketingowy (mogą to być np. treści przeznaczone do publikacji w mediach społecznościowych) pozwolą znaleźć ten obszar, w którym czujemy się najlepiej.   Często zazębia się on z naszymi zainteresowaniami i uzdolnieniami; łatwiej przychodzi nam tłumaczenie tekstów, które są dla nas intrygujące i dają szansę rozwoju. Przydatna jest także szeroka wiedza ogólna, dlatego najlepszym przyjacielem tłumacza są książki…

W dobie globalizacji dorobek kulturalny większości narodów może być dostępny dla odbiorcy z najdalszego zakątka świata. Dotyczy to również materiałów audiowizualnych, takich jak filmy, seriale czy animacje. Z tą dostępnością nierozerwanie wiąże się kwestia tłumaczeń.   Przekład audiowizualny różni się znacząco od pozostałych rodzajów tłumaczenia. Co za tym idzie, osoba wykonująca tę pracę posiada nieco inne kwalifikacje i kompetencje; inaczej wygląda sam proces tłumaczenia i efekt końcowy.   Przekład audiowizualny – czyli jaki? Tłumaczenie audiowizualne dotyczy materiału, na który składa się dźwięk i obraz. Może to być film, serial, bajka, gra, ale również reklama lub materiał edukacyjny. Wyróżnia się trzy główne rodzaje przekładu audiowizualnego: dubbing, napisy oraz voice-over, chociaż na co dzień spotykamy także inne techniki, jak np. tłumaczenie symultaniczne wydarzeń emitowanych na żywo.   Dubbing polega na zastąpieniu oryginalnej ścieżki dźwiękowej materiału ścieżką dźwiękową w innym języku. W tej technice szczególnie ważne jest dopasowanie tłumaczenia wypowiedzi postaci do jej zachowania i czasu wypowiedzi, a nawet do ruchu ust i mimiki. Ponieważ dobrze wykonany dubbing przekłada się na łatwy odbiór materiału, ta metoda jest chętnie wykorzystywana w bajkach. Co ciekawe, istnieje również dubbing interlingwalny, czyli w obrębie dialektów i odmian danego języka (dotyczy to np. języka hiszpańskiego).   Kolejną metodą przekładu audiowizualnego są napisy wyświetlane u dołu ekranu. Przyjmuje się, że napisy mogą składać się z maksymalnie dwóch wierszy po 35-37 znaków ze spacjami. Zadanie tłumacza polega więc na umiejętnym skróceniu kwestii i dopasowaniu jej do sceny przy uwzględnieniu czasu, jakiego widz potrzebuje na przeczytanie i przyswojenie treści podpisu. Zaletą tej techniki jest niewątpliwie zachowanie oryginalnej ścieżki dźwiękowej.   Ostatnia z głównych technik przekładu audiowizualnego to voice-over, czyli dobrze znane Polakom nagrania lektorskie. Polega na nagraniu kwestii lektora w języku docelowym i podłożeniu ich pod istniejącą ścieżkę dźwiękową. W zależności od rodzaju materiału filmowego oryginalna ścieżka dźwiękowa może zostać usunięta lub jedynie wyciszona. Ta technika budzi wiele kontrowersji i w niektórych krajach nie jest wykorzystywana do tłumaczenia filmów fabularnych.   Tłumacz dźwiękowy i jego praca Proces tłumaczenia audiowizualnego jest nieco…