Baza wiedzy

Od pomysłu autora do momentu, gdy książka trafi do czytelnika, a katalog czy ulotka do klienta, potrzebne jest zaangażowanie wielu osób, które czuwają nad różnymi etapami pracy. Choć prawie niewidoczne, to one sprawiają, że tekst w rękach czytelnika jest zgodny z oczekiwaniami autora i atrakcyjny dla odbiorców.   Specjalista o wielu zadaniach, pierwszy czytelnik, szara eminencja publikacji – to redaktor, którego praca, czyli redakcja tekstu, jest marzeniem wielu studentów polonistyki, nietuzinkowym wyzwaniem oraz gwarancją ciekawego i rozwijającego zajęcia. Redakcja tekstu Praca wykonywana przez osobę na stanowisku redaktora zaczyna się na bardzo wczesnym etapie, gdy jeszcze daleka droga dzieli tekst od ukazania się drukiem. Redaktor ściśle współpracuje z autorem, wskazuje na wszelkie niespójności, niekonsekwencje fabularne, błędy logiczne czy niedociągnięcia stylistyczne. Może zaproponować  modyfikacje w obrębie zdań, akapitów, rozdziałów czy wręcz całej sprawdzanej pracy. Może zasugerować nawet zmianę tytułu książki bądź jej fragmentu. Musi czuwać nie tylko nad językiem, ale też kwestiami merytorycznymi z zakresu wiedzy ogólnej, pilnować poprawności dat czy pisowni nazw geograficznych i nazw własnych. Jego zadaniem jest także ujednolicenie zapisu takich elementów jak liczebniki, daty, skróty, nazwiska, nazwy własne, opisy rysunków, wykresów czy tabel. Trudna praca redaktora Jak widać z powyższego opisu, redakcja tekstu to praca skomplikowana i niezwykle wymagająca, wiążąca się z dużą odpowiedzialnością w procesie przygotowania publikacji. Podstawą jest oczywiście doskonałe opanowanie zasad języka polskiego, ortografii, stylistyki, frazeologii. Ważne jest także, by redaktor umiał dobrze korzystać ze słowników i innych wydawnictw poprawnościowych, a także wiedział, do kogo zwrócić się z ewentualnymi wątpliwościami. Poza tym, że musi dysponować również szeroką wiedzą ogólną, powinien odznaczać się wysoką kulturą osobistą i umiejętnościami interpersonalnymi – do jego zadań należy bowiem kontakt nie tylko ze składaczem czy korektorami, ale też współpraca z tłumaczem i autorem, co niesie konieczność umiejętnego rozwiązywania problemów i nierzadko wymaga sporej dyplomacji. Mylą się ci, którym wydaje się, że cicha i nieśmiała osoba dobrze sprawdzi się w tym zawodzie. Redaktor w biurze tłumaczeń Solidna redakcja tekstu jest bardzo ważnym etapem pracy nad treścią, która po tłumaczeniu ma ukazać się…

Ze względu na wielką siłę oddziaływania chrześcijaństwa tłumaczenia Biblii zawsze zajmowały uprzywilejowaną pozycję w dziejach przekładu.   Istotne dla rozwoju religii i kształtowania wyobraźni religijnej, odgrywały i odgrywają również rolę kulturotwórczą, dostarczając modelu nie tylko dla sposobu wyrażania się duszpasterzy, ale też dla mówienia i myślenia o duchowości i moralności w ogóle. Przekłady Pisma Świętego były (i są nadal) wielkimi przedsięwzięciami, wymagającymi znajomości dawnych języków oraz, co równie istotne, realiów i sposobu postrzegania świata w czasach powstawania Biblii. Przekłady średniowieczne Wersją Pisma Świętego, która dotarła do Polski wraz z chrześcijaństwem, była Wulgata, czyli łacińskie tłumaczenie Biblii dokonane przez Świętego Hieronima na przełomie IV i V wieku. Najstarsze zachowane polskie tłumaczenia Pisma Świętego z łaciny pochodzą z XIV i XV wieku: to Psałterz floriański oraz Psałterz puławski, czyli pierwsze przekłady psalmów. XV-wieczne fragmenty Biblii zachowały się także w modlitewnikach i kazaniach. Najpełniejszym średniowiecznym tekstem biblijnym, który przetrwał do dziś, jest jednak Biblia królowej Zofii, czwartej żony Władysława Jagiełły (Biblia szaroszpatacka). Tak po raz pierwszy ukazuje się w języku polskim cały Stary Testament. Złoty wiek tłumaczeń biblijnych W XV i XVI pojawiają się kolejne przekłady, drukowane w pierwszych polskich drukarniach. Czytelnik polski otrzymuje również katolickie tłumaczenie Nowego Testamentu jako część pierwszej kompletnej wersji polskiej ksiąg biblijnych, tzw. Biblii Leopolity (1561). Wraz z reformacją pojawiają się liczne przekłady protestanckie: Mikołaj Rej wydaje tłumaczenie Psałterza Dawidowego, Stanisław Murzynowski i Jan z Sącza tłumaczą Nowy Testament, kalwini publikują Biblię brzeską (1563), a arianie – Biblię nieświeską (1572). Przekładami obowiązującymi w następnych stuleciach staną się jednak publikacje późniejsze o kilkadziesiąt lat: dla katolików bazą będzie Biblia Wujka (tłumaczenie biblijnych ksiąg dokonane przez jezuitę Jakuba Wujka, wydane w 1599), zaś dla protestantów – Biblia gdańska (1632). Współczesne tłumaczenia Biblii W kolejnych wiekach podejmowano próby uwspółcześnienia przekładu Wujka, jednak to w ostatnim stuleciu pojawiły się najbardziej wartościowe tłumaczenia ksiąg biblijnych, zwłaszcza te z języków oryginalnych. Całościowego przekładu Biblii dokonano w latach 60., z okazji tysiąclecia chrztu Polski. Biblia Tysiąclecia, tłumaczona pod kierunkiem tynieckich benedyktynów, stała się oficjalną wersją…