13.07.2022
Język jest żywym tworem, który ewoluuje wraz z posługującą się nim społecznością. Zmiany w jego tkance mogą być podyktowane postępem technologicznym, wpływem obcej kultury lub po prostu procesem kształtowania się mentalności jego użytkowników. Jest bezpośrednio uzależniony od swoich native speakerów – gdy społeczność wymiera, wraz z nią bezpowrotnie ginie również jej mowa. Wraz z postępem cywilizacyjnym tracimy nie tylko zasoby środowiska. Szacuje się, że wymieranie języków przebiega w jeszcze szybszym tempie niż proces wymierania gatunków zwierząt i roślin. Co więcej, sam proces wymierania i działania ratunkowe wyglądają w obu przypadkach podobnie i wymagają porównywalnego zaangażowania wielu grup społecznych. Wymierające języki – co warto o nich wiedzieć? W lingwistyce funkcjonuje m.in. podział na języki żywe, zagrożone, wymierające i martwe. Język zagrożony wymarciem to taki, którego liczba użytkowników, głównie w młodych pokoleniach, maleje. Język wymierający nie posiada użytkowników wśród młodego pokolenia, a martwy nie jest już wykorzystywany do komunikacji. Szacuje się, że połowa z puli języków używanych obecnie na świecie wyginie do końca wieku. Wymieranie języków to proces nieunikniony, przyspieszony przez zjawisko globalizacji. Popularność zapożyczeń z języka reprezentującego kraj o silniejszej i bardziej ekspansywnej kulturze stanowi zagrożenie dla wielu obecnie użytkowanych języków. Kolejnym czynnikiem jest sytuacja społeczna, gospodarcza i polityczna w danym regionie. Posługiwanie się mową ojczystą często przestaje się opłacać młodym członkom społeczności, którzy przenoszą się do większych miast, gdzie jej znajomość nie umożliwia zdobycia wykształcenia ani zrobienia kariery, a wręcz przeciwnie – świadczy o mało prestiżowym pochodzeniu. W takim przypadku znajomość języka rodzimego prawdopodobnie nie zostanie przekazana następnym pokoleniom. W miejscach, gdzie rządy stosują politykę opresyjną wobec mniejszości, dążącą do ujednolicenia kulturowego i lingwistycznego, posługiwanie się lokalnym dialektem bywa niemile widziane, a nawet zabronione i karane. Języki wymierające w Europie Wymierające języki świata to nie tylko słabo zbadane dialekty grup etnicznych zamieszkujących odległe i niedostępne tereny naszego globu. W rzeczywistości nie trzeba szukać ich daleko – w samej Europie znajdziemy sporą grupę języków zagrożonych i wymierających, nierzadko o prawdziwie fascynującej historii. Istrorumuński należy do grupy…