Baza wiedzy

Język jest żywym tworem, który ewoluuje wraz z posługującą się nim społecznością. Zmiany w jego tkance mogą być podyktowane postępem technologicznym, wpływem obcej kultury lub po prostu procesem kształtowania się mentalności jego użytkowników. Jest bezpośrednio uzależniony od swoich native speakerów – gdy społeczność wymiera, wraz z nią bezpowrotnie ginie również jej mowa.   Wraz z postępem cywilizacyjnym tracimy nie tylko zasoby środowiska. Szacuje się, że wymieranie języków przebiega w jeszcze szybszym tempie niż proces wymierania gatunków zwierząt i roślin. Co więcej, sam proces wymierania i działania ratunkowe wyglądają w obu przypadkach podobnie i wymagają porównywalnego zaangażowania wielu grup społecznych.   Wymierające języki – co warto o nich wiedzieć? W lingwistyce funkcjonuje m.in. podział na języki żywe, zagrożone, wymierające i martwe. Język zagrożony wymarciem to taki, którego liczba użytkowników, głównie w młodych pokoleniach, maleje. Język wymierający nie posiada użytkowników wśród młodego pokolenia, a martwy nie jest już wykorzystywany do komunikacji. Szacuje się, że połowa z puli języków używanych obecnie na świecie wyginie do końca wieku.   Wymieranie języków to proces nieunikniony, przyspieszony przez zjawisko globalizacji. Popularność zapożyczeń z języka reprezentującego kraj o silniejszej i bardziej ekspansywnej kulturze stanowi zagrożenie dla wielu obecnie użytkowanych języków. Kolejnym czynnikiem jest sytuacja społeczna, gospodarcza i polityczna w danym regionie. Posługiwanie się mową ojczystą często przestaje się opłacać młodym członkom społeczności, którzy przenoszą się do większych miast, gdzie jej znajomość nie umożliwia zdobycia wykształcenia ani zrobienia kariery, a wręcz przeciwnie – świadczy o mało prestiżowym pochodzeniu. W takim przypadku znajomość języka rodzimego prawdopodobnie nie zostanie przekazana następnym pokoleniom. W miejscach, gdzie rządy stosują politykę opresyjną wobec mniejszości, dążącą do ujednolicenia kulturowego i lingwistycznego, posługiwanie się lokalnym dialektem bywa niemile widziane, a nawet zabronione i karane.   Języki wymierające w Europie Wymierające języki świata to nie tylko słabo zbadane dialekty grup etnicznych zamieszkujących odległe i niedostępne tereny naszego globu. W rzeczywistości nie trzeba szukać ich daleko – w samej Europie znajdziemy sporą grupę języków zagrożonych i wymierających, nierzadko o prawdziwie fascynującej historii.   Istrorumuński należy do grupy…

Zajmuje drugie miejsce wśród najpopularniejszych języków świata, jest oficjalnym językiem międzynarodowych organizacji politycznych i gospodarczych, a liczba osób uczących się go stale rośnie – dziś bierzemy pod lupę język hiszpański.   W powszechnej opinii hiszpański jest prosty do opanowania (przynajmniej na poziomie umożliwiającym swobodną komunikację), a jego znajomość otwiera przed nami wiele możliwości. Ale co to oznacza w praktyce i czy hiszpański jest naprawdę tak uniwersalny? Sprawdźmy, w których miejscach na świecie przyda się nam język fiesty, sjesty i tequili.   W tych krajach mówi się po hiszpańsku Lista krajów hiszpańskojęzycznych jest całkiem imponująca. Jeśli zechcemy wymienić wyłącznie te, w których hiszpański jest językiem urzędowym, otrzymamy solidny kawałek globu. Poza oczywistą pozycją – samą Hiszpanią – są to: – Argentyna – Boliwia – Chile – Dominikana – Ekwador – Gwatemala – Gwinea Równikowa – Honduras – Kolumbia – Kostaryka – Kuba – Meksyk – Nikaragua – Panama – Paragwaj – Peru – Salwador – Urugwaj – Wenezuela   Powyższa lista odpowiada większej części Ameryki Południowej i Środkowej, a nawet znajdziemy w niej skrawek Afryki w postaci Gwinei Równikowej. Hiszpański jest również językiem urzędowym w Portoryko, terytorium zależnym Stanów Zjednoczonych.   Dlaczego kraje są hiszpańskojęzyczne? Za obecność języka hiszpańskiego w tak wielu częściach świata odpowiada ten sam czynnik, co w przypadku angielskiego, francuskiego czy portugalskiego: zapoczątkowana w XV wieku era podbojów kolonialnych. Sukces finansowanej przez ówczesnych władców Hiszpanii wyprawy Krzysztofa Kolumba umożliwił dalszą ekspansję hiszpańskich konkwistadorów w Ameryce Środkowej, Południowej i Północnej, a także w Azji Południowo-Wschodniej i Afryce. U szczytu swojej potęgi imperium hiszpańskie nie bez powodu było zwane „imperium, nad którym nigdy nie zachodzi słońce”.   W XIX wieku osłabione imperium utraciło zdecydowaną większość swoich terytoriów zamorskich. Przekształciły się w niezależne państwa z własną kulturą i tradycjami, na które wyraźny wpływ miała jednak kultura Hiszpanii rozpowszechniona przez konkwistadorów. Kolonista pozostawił po sobie również język, który żył, ewoluował i zyskiwał cechy charakterystyczne dla dialektu danego kraju. W każdym z państw hiszpańskojęzycznych działa samodzielna Akademia Języka Hiszpańskiego, a wszystkie współpracują ze…